38 Témoins (2012)

Ένας μάρτυρας που δε μιλά είναι κάθαρμα. Αν είναι 38, είναι πάρα πολλοί.

Χάβρη, Γαλλία

Αίματα στους τοίχους, στη βιτρίνα, στο πεζοδρόμιο. Ένα πτώμα σε λουτρό αίματος. Το ασθενοφόρο απομακρύνει το άψυχο κορμί, η αστυνομία χτυπάει τα κουδούνια στη γειτονιά για να βρει μάρτυρες.

Κανένας δεν άκουσε, κανένας δεν είδε, όλοι κοιμόντουσαν βαριά. 38 άνθρωποι και κανένας δεν κατάλαβε το παραμικρό.

Η αστυνομία συναντά την απροθυμία όλων να βοηθήσουν. Οι πόρτες ανοίγουν δύσκολα, τα στόματα καθόλου. Μια σιωπή σαν συνεννοημένη. Μια ένοχη σιωπή όσων έζησαν από πολύ κοντά τις τελευταίες στιγμές του θύματος, αλλά που ηθελημένα ή άθελα, από φόβο ή αδιαφορία, θα το αφήσουν ατιμώρητο.

Κανείς δεν θέλει να μπλέξει. Κανένας δεν βοήθησε το άτυχο κορίτσι όσο ακόμη ζούσε, κανένας δεν θα βοηθήσει την αστυνομία να βρει το δολοφόνο. Κανένας δεν θα ανοίξει το στόμα του στην επίμονη δημοσιογράφο που αναζητά την αλήθεια.

38 μάρτυρες ανέλαβαν σιωπηρά να συνεχίσουν το έγκλημα.

Στην εξόδιο ακολουθία η εκκλησία είναι κατάμεστη και ο προαύλιος χώρος επίσης. Εκατοντάδες άνθρωποι έσπευσαν για το στερνό αντίο. Ανάμεσά τους και οι …"σιωπηροί"!

Ώσπου ένας άνθρωπος θα "σπάσει" και θα πει την αλήθεια. Ένα άνθρωπος του καθήκοντος που από την πρώτη στιγμή οι τύψεις τον σκοτώνουν. Ο ίδιος περιγράφει τον εαυτό του ως νεκρό, ως φάντασμα του εαυτού του. Η νύχτα εκείνη τον άλλαξε για πάντα και με την κατάθεσή του ψάχνει διέξοδο για να εξιλεωθεί.

Αποδεικνύεται ότι η αλήθεια ενοχλεί και σίγουρα είναι λιγότερο βολική από το ψέμα. Το πρόβλημα μετατοπίζεται. Η δημοσιογράφος αμφιταλαντεύεται, ο αστυνομικός διευθυντής διστάζει, ο εισαγγελέας φοβάται τα χειρότερα.

Η γειτονιά δεν θα του το συγχωρέσει. Οι υπόλοιποι 37 μάρτυρες θα υποχρεωθούν να ξαναζήσουν το κακό, θα υποχρεωθούν να παλέψουν με τις δικές τους ερινύες. Το δεύτερο θύμα έχει ήδη βρεθεί…

------------------------

Η ταινία βασίζεται στην αληθινή ιστορία του θανάτου της Catherine Genovese, που δολοφονήθηκε στο Κουίνς της Νέας Υόρκης στις 13 Μαρτίου 1964. 38 άνθρωποι είδαν ή άκουσαν τη δολοφονία της 29χρονης αμερικανίδας, αλλά παρέμειναν απλοί θεατές και κανένας τους δεν επενέβη.

Το σύνδρομο του θεατή 

Ο φόνος αυτός προκάλεσε το ενδιαφέρον των κοινωνικών ψυχολόγων Τζον Ντάρλεΐ και Μπιμπ Λατανέι, που άρχισαν σειρά επιστημονικών ερευνών. Τα αποτελέσματά της έδειξαν ότι όσο περισσότεροι είναι οι μάρτυρες ενός εγκλήματος ή ατυχήματος, τόσο λιγότερες είναι οι πιθανότητες κάποιος από αυτούς να επέμβει. Το φαινόμενο αυτό ονομάστηκε Σύνδρομο Τζενοβέζε ή «σύνδρομο του θεατή». 

Η Catherine Genovese

Και ένα απόσπασμα από [εδώ]: Έχει βρεθεί ότι οι άνθρωποι που γνωρίζουν για το φαινόμενο της απάθειας του θεατή έχουν λιγότερες πιθανότητες να γίνουν απαθείς θεατές και είναι πιο προστατευμένοι από το φαινόμενο αυτό σε σχέση με όσους δεν το γνωρίζουν. 

Ελπίζω το τελευταίο να μας γίνει μάθημα. Για να είναι ο Βαγγέλης Γιακουμάκης ο τελευταίος που θρηνούμε.

ΥΓ: Όποιος επιθυμεί να δει την ταινία, να στείλει mail για λινκ και υπότιτλους.